De feiten, onze mening en hoe jij een rol kunt spelen.
In maart 2019 stemde het Europees Parlement voor Richtlijn (EU) 2019/904. Hoezo halen we ineens een twee jaar oude koe uit de sloot over iets wat klinkt als een saai stuk wetgeving? Omdat deze Richtlijn een poging van de EU is om plasticvervuiling aan te pakken door middel van een flink aantal maatregelen. Waaronder een verbod op bepaalde wegwerpplastic items.
Bedankt, EU.
Er zit alleen wel een addertje onder het gras. Alle toezeggingen van de overheid en de industrie (inclusief deze EU-maatregelen) verminderen de hoeveelheid plasticafval die onze oceanen vervuilt met slechts 7%.
7% is niet genoeg om onze oceanen te redden. Daarom vragen we de EU om een stap verder te gaan, en alle wegwerpwaterflessen te verbieden. Doe je mee?
Wat is er eigenlijk aan de hand?
Naar schatting belandt er elke minuut een vrachtlading plasticafval in onze oceanen. In diezelfde minuut gaan er 1 miljoen wegwerpplastic flessen over de toonbank. Ondertussen staan drankverpakkingen - wegwerpwaterflessen - in de top 10 van meest aangetroffen plasticafvalproducten op de Europese stranden.
Met andere woorden: we hebben een probleem.
Richtlijn (EU) 2019/904 in een notendop
Gelukkig is de EU het daarmee eens. Daarom maakten ze de richtlijn: een plan om die top 10 van plasticafval aan te pakken. Ze besloten zich op deze items te concentreren, omdat ze 43% vertegenwoordigen van al het plasticafval dat onze oceanen vervuilt. Volgens een rapport van de Europese Commissie gaat het om:
Top 10 van single-use plastic items die worden gevonden op EU-stranden:
Drinkflessen, doppen en deksels Sigarettenfilters Wattenstaafjes Chipsverpakkingen/snoeppapiertjes Sanitairverpakkingen Plastic tasjes Bestek, rietjes en roerstaafjes Drinkbekers en dekseltjes Ballonnen en ballonstokjes Voedselbakjes, inclusief fastfoodverpakkingen
De richtlijn in detail
Omdat het aanpakken van plasticvervuiling geen peuleschil is, heeft de EU de richtlijn opgesplitst in zes subdoelen. Dat zijn (hou je vast): markt beperkingen, consumptievermindering, gescheiden inzameling van en ontwerpvereisten voor plastic flessen, verplichte etikettering, het uitbreiden van de verantwoordelijkheden van producenten, en het creëren van bewustzijn.
Wat gaat dat in de praktijk betekenen (afgezien van het feit dat het niet genoeg is om onze oceanen te redden)? We doken in de details, vatten het samen (zie hieronder), en voegden onze eigen gedachten er voor de goede orde aan toe.
VERBOD OP WEGWERPPLASTIC ARTIKELEN
Subdoel 1: marktbeperkingen De feiten
Met ingang van 3 juli 2021 zijn de volgende producten verboden in de EU-lidstaten.
Plastic wegwerpbestek (vorken, messen, lepels en eetstokjes) Plastic wegwerpborden Plastic rietjes Wattenstaafjes gemaakt van plastic Plastic ballonstokjes Oxo-afbreekbaar plastic, voedselbakjes en bekers van geëxpandeerd polystyreen Onze mening
Zoals je vast wel hebt gemerkt, staan wegwerpwaterflessen niet op de lijst. Behoren ze tot de top 10 van strandafval? Yep. Maken ze onderdeel uit van het wegwerpplasticverbod? Nee. De EU zegt plastic wegwerpartikelen te verbieden waarvoor "gemakkelijk verkrijgbare en betaalbare duurzame alternatieven" zijn.
Was er in de EU maar een gemakkelijk verkrijgbaar en betaalbaar duurzaam alternatief voor wegwerpwaterflessen – dan zouden ze verboden kunnen worden... Kuch kraanwater.
MINDER GEBRUIKEN
Sub-doel 2: consumptievermindering De feiten
Voor bepaalde plastic wegwerpartikelen waar (volgens de EU) nog geen goed alternatief voor is, moeten EU-landen in de gaten houden hoeveel er van gebruikt wordt, en manieren bedenken om dit te verminderen. Waarover ze dan weer aan de EU moeten rapporteren. Tegen 2026 moet een ‘ambitieuze’ vermindering in gang zijn gezet. Onze mening
Omdat de tijd dringt voor onze oceanen, zien wij deze vermindering liefst eerder dan 2026. Om dat te helpen realiseren, moedigen we EU-landen aan een beroep te doen op bestaande changemakers. Experts en sociale ondernemers die de creativiteit, het netwerk en mogelijk zelfs de ervaring hebben om die ambitie waar te maken.
MEER RECYCLEN
Subdoel 3: gescheiden inzameling en ontwerpvereisten voor plastic flessen De feiten
Tegen 2029 moeten de EU-landen 90% van alle plastic flessen inzamelen voor recyclingdoeleinden, en tegen 2030 moeten wegwerpplastic flessen voor 30% uit gerecycled plastic bestaan. Om het inzameldoel te bereiken, voert Nederland een statiegeldsysteem in voor kleine plastic wegwerpflesjes. (Hier hebben we ook een blog over geschreven.)
Onze mening
Wegwerpwaterflessen zijn in de EU simpelweg niet nodig. In plaats van recyclingdoelen te stellen, kunnen we één van de grootste Europese kustvervuilers beter volledig uitroeien.
Bovendien is gerecycled plastic niet de magische oplossing. In tegenstelling tot glas of aluminium kan plastic niet eindeloos opnieuw worden gerecycled zonder kwaliteitsverlies. Bedrijven moeten namelijk nieuw (virgin) plastic mengen met gerecycled plastic om vezels te creëren die sterk genoeg zijn. Met als resultaat dat het milieu nog steeds onnodig belast wordt.
THE POLLUTER PAYS
The facts
In the Directive, the EU is forcing producers to take more responsibility for what happens with their products after they leave their factory. If you create a plastic candy bar wrapper that ends up in the environment, that's partly your responsibility.
Producers will have to cover the costs of:
Waste management clean-up.
Data-gathering.
Raising awareness for the following products: food and beverage containers, bottles, cups, packets and wrappers, light-weight carrier bags, and tobacco products with filters.
For wet wipes and balloons, these obligations will apply with the exception of the collection costs.
Our thoughts
A logical step in the right direction, if you ask us. Being part of the problem means you must take responsibility for your part in the solution.
Fishing gear
Fishing gear? Surely fishing nets aren't single-use – designed to just toss overboard after being used once? Well, no. But fishing gear does make up 27% of all beach litter found on Europe's beaches. Yikes.
In order to reduce the number of fish, crustaceans, turtles, seabirds and whales that get tangled up in nets and lines, EU countries have to:
Ensure rules on extended producer responsibility (EPR) for fishing gear containing plastic are in place.
Monitor and assess plastic fishing gear with a view to establishing EU-wide collection targets.
ENCOURAGING CHANGE
The facts
While more responsibility is put on the producers, consumers still have a big part to play in the EU's attempt to reduce single-use plastic litter. The Directive forces EU countries to: • Encourage responsible consumer behaviour. • Make consumers aware of reusable alternative products • Make consumers aware of the impact of inappropriate disposal of single-use plastic waste on the sewage system.
Our thoughts
We've been raising awareness about single-use plastic pollution since 2009. Welcome on board, EU.
7% IS NOT ENOUGH TO SAVE OUR OCEANS
There you have it. The EU ban on single-use plastics and Directive (EU) 2019/904 in a (very large) nutshell. Conclusion? Yes, the Directive is a great first step in the fight against plastic pollution. Is it enough to save our oceans? Nope.
At this point, government and industry commitments aren’t enough. Show the EU that you're stepping up to fight for cleaner oceans by joining the Dopper Wave, banning single-use plastic water bottles from your life. And demand that they do the same. Let's kick single-use water bottles out of the EU beach litter top 10. Once and for all.