Een fiscale misrekening die mens, planeet en innovatie schaadt
%3Aformat(webp)&w=3840&q=100)
Het FD onthulde maandag 29 september hoe de Belgische overheid namens Spa succesvol lobbyde tegen belasting op mineraalwater in Nederland: sinds 2024 is mineraalwater vrijgesteld van verbruiksbelasting. Dat is een fundamentele beleidsfout. Nederland subsidieert hiermee de meest vervuilende vorm van waterconsumptie, terwijl ons kraanwater -superieur in kwaliteit en 300 keer milieuvriendelijker- zwaarder wordt belast. Wij roepen de nieuwe Kamer die na de verkiezingen van 29 oktober wordt geïnstalleerd op deze fiscale misrekening zo snel mogelijk recht te zetten, want de economische- en milieu-impact zijn veel ernstiger dan veel mensen beseffen.
De cijfers liegen er namelijk niet om. Verpakt water heeft een CO2-voetafdruk die bijna 300 keer groter is dan kraanwater. Voor de productie van één liter mineraalwater is twee tot vier liter water nodig. Jaarlijks consumeren Nederlanders 290 miljoen liter mineraalwater, terwijl ons kraanwater tot de beste ter wereld behoort; er zijn zelfs meer kwaliteitseisen voor dan voor mineraalwater. Het wegwerpplastic blijft ondertussen een hardnekkig milieuprobleem.
De verbruiksbelasting werd ingevoerd om gezonde keuzes te stimuleren. Een intentie die wij toejuichen. Maar de huidige vorm creëert een perverse prikkel: de belasting op leidingwater bedraagt bijna 30%, terwijl mineraalwater slechts BTW-plichtig is. VEWIN, de vereniging van Nederlandse waterbedrijven, constateerde in mei 2024 terecht dat dit fiscale verschil tegenstrijdig is met het doel van het beleid.
Marktverstoringen
De uitzondering verstoort de markt fundamenteel. Producenten van wegwerpplastic behouden een kunstmatig concurrentievoordeel, terwijl bedrijven die investeren in duurzame, herbruikbare alternatieven worden benadeeld. Deze fiscale constructie ondermijnt Nederlands imago als duurzame koploper én belemmert de transitie naar een circulaire economie.
Kraanwater wordt strenger gecontroleerd dan mineraalwater, is goedkoper en minstens zo gezond in Nederland. De argumenten voor het belastingvoordeel ontbreken dus geheel.
Fiscale correctie noodzakelijk
De oplossing is eenvoudig: breng de verbruiksbelasting terug op mineraalwater, gelijk aan andere alcoholvrije dranken. Investeer de opbrengsten in publieke drinkwatervoorzieningen en voorlichting over kraanwatergebruik.
Deze maatregel bereikt drie doelen: minder plasticafval, lagere kosten voor consumenten en gezondere consumptiepatronen. Bovendien herstelt het een gelijk speelveld voor alle marktpartijen.
Het belastingvoordeel dat mineraalwater krijgt, is niet langer te rechtvaardigen. Politieke partijen die duurzaamheid en volksgezondheid serieus nemen, moeten deze uitzondering op korte termijn corrigeren.
Virginia Yanquilevich, CEO van Dopper, zet zich in voor schoon drinkwater en tegen plasticvervuiling